بلاغت فارسی
صدیقه (پوران) علیپور؛ عنایت اللّه شریف پور
چکیده
بحث ادبیات و نظریه به اندازۀ وجود موضوعات در عالم قدمت دارد. این بحث بر چگونگی تفکر پیرامون موضوعات و برای دست یابی به حقیقت ظهور یافته در وجود آنها دلالت دارد. ذهن جستجوگر انسان همواره در صدد آن است که درک شناختی خود از حقیقت موضوعات موجود در جهان پیرامون را، ابتدا تأویل نموده؛ سپس به کمک زبان به تبیین و تحلیل آنها بپردازد و در نهایت، ...
بیشتر
بحث ادبیات و نظریه به اندازۀ وجود موضوعات در عالم قدمت دارد. این بحث بر چگونگی تفکر پیرامون موضوعات و برای دست یابی به حقیقت ظهور یافته در وجود آنها دلالت دارد. ذهن جستجوگر انسان همواره در صدد آن است که درک شناختی خود از حقیقت موضوعات موجود در جهان پیرامون را، ابتدا تأویل نموده؛ سپس به کمک زبان به تبیین و تحلیل آنها بپردازد و در نهایت، تبیین خود را به صورت گفتمانی نظری به دیگران ارائه نماید. ادبیات، حاصل گفتمان نظری بین ذهن انسان و جهان موضوعات در برابر حقیقت لوگوس است که شکل گیری آن از طریق رابطۀ تعاملی اجزای یک شبکۀ ساختارمند انجام می پذیرد و به نحو مؤثری با تخیل و زیبایی پیوند دارد.این مقاله می کوشد تا ضمن تبیین مباحث نظری مرتبط با مفاهیم ادبیات، نظریه و نقد ادبی، به ترسیم شبکۀ ارتباطی گفتمان ادبیات با حقیقت پرداخته؛ سپس ضمن تحلیل عناصر ساختارمند این شبکۀ جمعی، به رابطۀ آن با زیبایی بپردازد.واژگان کلیدی: ادبیات، نظریه، نقد ادبی، گفتمان مداری، حقیقت و زیبایی.
هاله رعایی؛ محمّدصادق بصیری؛ عنایت الله شریف پور
چکیده
عروض و قافیه یکی از علوم بلاغی به شمار می رود. در کنار موسیقی وزن، قافیه نیز بخشی از موسیقی در شعر فارسی و عربی است. به گفتۀ محقّقان اگرچه ایرانیان پیش از اسلام نیز شعر می سرودند، امّا قوانینی برای آن تدوین نکرده بودند. از این رو پس از اسلام، علم عروض و قافیۀ فارسی بر مبنای اصول این علم در زبان عربی پایه گذاری شد. بنابراین برای درک هر چه ...
بیشتر
عروض و قافیه یکی از علوم بلاغی به شمار می رود. در کنار موسیقی وزن، قافیه نیز بخشی از موسیقی در شعر فارسی و عربی است. به گفتۀ محقّقان اگرچه ایرانیان پیش از اسلام نیز شعر می سرودند، امّا قوانینی برای آن تدوین نکرده بودند. از این رو پس از اسلام، علم عروض و قافیۀ فارسی بر مبنای اصول این علم در زبان عربی پایه گذاری شد. بنابراین برای درک هر چه بهتر اصول و قواعد شعر فارسی ناگزیر از بررسی این قوانین در شعر عربی هستیم تا اصل و منشأ آنها را دریابیم. در علم قافیۀ هر دو زبان، غیر از تعاریف، پنج مبحث عمدۀ حدود قافیه، حروف قافیه، حرکات حروف قافیه، انواع قافیه و عیوب قافیه وجود دارد. در هر کدام از مباحث ذکر شده در کنار شباهت ها، تفاوت هایی نیز میان قافیه در شعر دو زبان به چشم می خورد که گاه، سطحی و گاه، بنیادی اند. این مقاله که شیوۀ پژوهش در آن بر اساس روش کتابخانه ای است، ضمن آشنا کردن اجمالی خواننده با مطالب علم قافیه در دو زبان فارسی و عربی، به بررسی این شباهت ها و تفاوت ها می پردازد. چنانکه در این بررسی مشاهده می شود، بیشترین میزان تشابه در میان مباحث علم قافیه در دو زبان مربوط به مبحث حدود قافیه و بیشترین میزان تفاوت مربوط به مبحث انواع قافیه است.
